Een Trip Zonder Psychedelica

Trippen zonder je lijf bloot te stellen aan de soms akelige bijverschijnselen van psychedelica is echt mogelijk. Je kunt hallucinaties van meerdere zintuigen ervaren zonder drugs in te nemen. Dat blijkt wel uit traditionele technieken van wereldreligies. Ook tonen resultaten van wetenschappelijk onderzoek dit aan.

HALLUCINATIES ZONDER PSYCHEDELISCHE MIDDELEN

Het brein is verbazingwekkend. Het kan hierbij gaan om de primitieve versie in de meest simpele levensvormen. Het kan echter ook gaan om de complexe, hiërarchische structuren in ontwikkelde zoogdieren. En dan bijvoorbeeld van de zoogdieren die de kwantumfysica hebben bedacht. De hersenen zijn, kortom, een gemeenschappelijk kenmerk van leven.

De hersenen maken diverse lichaamseigen chemicaliën aan en worden beïnvloed door veel substanties van buitenaf. Het brein past zich aan en laat het lichaam functioneren, maar is niet onfeilbaar. Dit blijkt bijvoorbeeld uit de psychedelische ervaringen zonder het gebruik van een psychoactieve substantie.

SENSORISCHE DEPRIVATIE

Sensorische deprivatie wordt doorgaans bereikt met drijftanks. Dit zijn volledig afgesloten ruimtes. Hierin drijft een persoon in een super geconcentreerde zoutoplossing op lichaamstemperatuur. De inwendige lucht wordt daarbij ook op die temperatuur gehouden. De dichtheid van de vloeistof zorgt ervoor dat het lichaam blijft drijven. Hierdoor ontstaat een letterlijk gevoel van loskomen van de zwaartekracht. Bovendien is de tank vaak donker en geluiddicht. In combinatie met de omgeving op lichaamstemperatuur wordt de drijver van alle externe prikkels afgesloten.

Wat interessant is aan de hersenen is dat wanneer ze geen prikkels ontvangen, ze deze zelf gaan bedenken. In de volledig voor alle zintuigen afgesloten ruimte van de drijftank zijn ze druk bezig de gaten te dichten. Weet dat de hallucinaties die hierbij ervaren worden zeer realistisch kunnen zijn. Voor sommigen is dat voldoende om angst- en paniekaanvallen te krijgen. Veel mensen geloven echter heilig in de inzichten en algehele ontspanning die je in een drijftank ervaart.

Een mondiale subcultuur van enthousiaste drijvers maakt al sinds de jaren '70 dankbaar gebruik van de "drijftechniek". De hedendaagse drijftank is een verfijnde, geluiddichte, steriele capsule. Deze kan volledig op lichaamstemperatuur gehouden worden. Soms heb je de mogelijkheid video's te bekijken op een gedimd scherm. Aanhangers zeggen daarbij dat je zo moeilijke vaardigheden vooraf kunt leren. De gedachte: het kijken naar Tiger Woods die duizend keer een slag maakt, kan in de veranderde staat van bewustzijn de leervaardigheid fundamenteel verbeteren.

De vintage film Altered States geeft een interessante kijk op sensorische deprivatie.

HET GANZFELD EFFECT

Witte ruis, milde sensorische deprivatie en een rood getinte wereld kunnen visuals veroorzaken die niet onderdoen voor een trip op psilocybine of mescaline.

Terwijl drijftanks de hersenen volledig uitsluiten van prikkels, wordt het Ganzfeld effect veroorzaakt door het stimuleren van de zintuigen met uitsluitend neutrale prikkels. Hierbij is sprake van witte ruis, effen kleuren (gelijkmatig wit of bij voorkeur licht in het rode spectrum) in een bewegingsloze en rustige, onverstoorde ruimte. Op die manier kunnen intense, visuele en auditieve hallucinaties opgewekt worden, lijkend op een psychedelische trip.

Wanneer je je stort op het oorspronkelijke experiment kun je als je een beetje creatief bent de omstandigheden op je eigen manier nabootsen. Je kunt er zo achter komen wat je nodig hebt om deze aan te passen aan een digitale interpretatie.

De psychonaut maakt een zonnebril door een pingpongbal in tweeën te snijden. Als er geen rode lamp voorhanden is, kleur je de twee halve pingpongballen in met een viltstift. Stel daarbij de radio af op monotoon, wit geruis. Bij het oorspronkelijke experiment werden de vingertoppen met watten bedekt om deze gevoelloos te maken. Echt nodig is dat echter niet. Doe de pingpongballen op je ogen, ga liggen en adem rustig in en uit. Neutrale stimuli veroorzaken interessante effecten.

Geen prikkels voor de ogen en oren betekent dat de hersenen deze gaan maken - denk aan psychedelische geometrie en post-Euclidische inspiratie en geluidloze orkesten, verweven met het niets van de ruis. Als uit één richting voor langere tijd een monotoon geluid wordt gehoord, raken de hersenen afgemat en geeft de "plaatsbepaler" er de brui aan. Om aan de behoefte aan prikkels te voldoen, gaan de hersenen beelden en geluiden bedenken. Verrassend is dat mensen die nog nooit psychedelische substanties hebben gebruikt de ervaring wel als zodanig beschrijven, wanneer ze het ganzfeldexperiment ondergaan.

BINAURAL BEATS

Wereldwijd kennen we diverse vormen van meditatie. Wanneer je hieraan denkt, komt vast snel de serene Boeddha naar voren. In de ruimste zin van het woord kan meditatie echter een traditioneel gebed zijn, rust in de vrije natuur, of het spelen van je favoriete game. De uitschakeling van tijd, ruimte en hyperfocus gaan daarbij vaak vooraf aan een veranderde staat van bewustzijn.

Binaural beats zijn een arrangement van frequenties die overeenkomen met de vijf staten van de hersenen, van gamma tot delta. Elke frequentie blijkt een andere fase van de hersenfunctie te vergezellen. Binaural beats kun je selecteren en beluisteren op een koptelefoon om de juiste hersenfrequenties te stimuleren voor het gewenste doel. Gamma-golven worden geassocieerd met het creëren van de eenheid van bewuste perceptie. Theta-golven staan in verband met de functies van de meer primaire delen van de hersenen van zoogdieren, zoals de hippocampus. 

Een van de primaire auditieve stimulansen is het foneem "Ohm". Deze generieke en aanhoudende noot, van nature binaural en van oudsher meditatief, levert hetzelfde resultaat - of het nu door een Tibetaanse keelzanger of in perfecte C-mineur in een opera wordt geproduceerd. Er is sprake van een hersenorgasme dat visioenen biedt van verbazingwekkende horizonten, die de behoefte aan psychedelica omzeilt.

ADEMHALING

Het is al langer bekend dat controle over de ademhaling, de pneuma in magie en de prana in yoga, een veranderde staat van bewustzijn kan opwekken. Yoga-beoefenaars, extatisch rondtollende soefi's en marathonlopers weten allemaal dat je van ademhalen high kunt worden.

Een van de top-drie brandstoffen die het lichaam nodig heeft om te functioneren, is zuurstof. Dit wordt geabsorbeerd en omgezet in koolzuurgas door de longen. De ademhaling kan gecontroleerd worden om het lichaam te manipuleren, met name de hersenfuncties. Hoewel er geen yoga beoefend of marathon gelopen hoeft te worden, wordt een vorm van fysieke inspanning altijd aangemoedigd. Gewoon, om je goed te blijven voelen.

Om te ervaren welke geestelijke toestand bereikt kan worden met het controleren van de ademhaling, kun je de volgende oefening proberen:

Allereerst ga je liggen. Je kunt namelijk makkelijk bewusteloos raken als je niet gewend bent aan de ervaring. Ontspan. Adem rustig. Wanneer je kalm bent, adem je zo diep mogelijk in. Houd je adem in zolang je maar kunt. Adem de volledige inhoud van je longen uit door je mond. Wanneer de longen leeg zijn, adem je weer zuurstof in en houd je het zolang mogelijk vast. Uitademen. Even wachten. Inademen. Even wachten, enzovoort. Je moet er wel even aan wennen. Naar adem happen, is een oerreflex en het kan even duren voordat je eraan gewend bent. Oefening en geduld kunnen je lanceren naar een zelf-veroorzaakt, realiteit-tartend merkaba.

EXTREMEN

We zijn allemaal volwassenen. Dit betekent niet een goedkeuring om je lijf aan extremen bloot stellen. Het is gewoon een feit dat deze ongewone staten bereikt kunnen worden zonder psychedelische middelen.

Sommige chemische stoffen die de hersenen aanmaken om met extremen om te gaan, positief of negatief, kunnen verschrikkelijk heftig zijn. Van adrenaline kun je het scherpste mes in het messenblok worden. En van endorfine kom je op dezelfde plek waar anderen met opiaten komen. Serotonine, dopamine en het lichaamseigen DMT zijn bovendien de van nature beschikbare sleutels om de door Aldous Huxley beschreven deuren der waarneming te openen.

Geselbroeders meppen zichzelf met een zweep en rondtollende derwisjen tollen zichzelf in extase. Tantrische minnaars drijven zichzelf via likken en slikken, terugtrekking en doorslikken tot een veranderde staat van bewustzijn. En base-jumpers en parkour-enthousiastelingen kennen de zegening van adrenaline. Marathonlopers en klimmers zonder beveiligingstouw weten ook hoe het is om een chemische staat van opwinding door afmatting te ervaren.

Allerlei opties voor een meta-mentale geestestoestand; het wordt inmiddels behoorlijk maf in het post-post-tijdperk van Jackass. Raak niet (al te erg, grapje) gewond en blijf in leven tijdens je pogingen om een existentieel glimpje op te vangen van de grenzen van de realiteit.

HERSENGYMNASTIEK BEOEFENEN

Bij tribale ceremonies werden ingewijden ooit opgehesen en opgehangen aan hun doorboorde huid of moesten ze over roodgloeiende kolen lopen. Gelijksoortige hypnotische toestanden kunnen echter ook met ademhalingstechnieken en manipulatie van zintuiglijke prikkels ervaren worden. Elke methode kan op haar eigen manier een echte door substanties veroorzaakte psychedelische ervaring nabootsen. Ironisch is dat een dergelijke trip in combinatie met psychedelische substanties ook nog eens versterkt kan worden. Dat is echter stof voor een compleet ander verhaal.